نقش مواد و محصولات معدنی در توسعه صنایع پیشرفته کشور
براساس تعریف سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) اقتصاد دانشبنیان اقتصادی است که بر اساس تولید و توزیع و کاربرد دانش و اطلاعات شکل گرفته و سرمایهگذاری در دانش و صنایع دانشپایه (Knowledge Based) مورد توجه ویژه قرار میگیرد. اقتصاد دانشبنیان اقتصادی است که در آن میزان بالایی از سرمایهگذاری برای خلاقیت و نوآوری اختصاص مییابد. در این گونه از اقتصاد نیروی کار متخصص برخوردار و فناوریهای کسب شده با شدت بالایی بهکارگرفته میشوند.
کمیته اقتصادی مجمع همکاری اقتصادی آسیا ـ اقیانوس آرام (APEC) اقتصاد دانشبنیان را اقتصادی میداند که در آن تولید، توزیع و کاربرد دانش عامل و محرک اصلی رشد اقتصادی، تولید ثروت و اشتغال در همه صنایع است. بر اساس این تعریف، اقتصاد دانشبنیان برای رشد و تولید ثروت تنها به تعدادی از صنایع با فناوری بالا متکی نیست بلکه در این اقتصاد همه صنایع به فراخور نیاز خود از دانش استفاده میکنند. بهعبارت دیگر، در اقتصاد دانشبنیان، تولید، توزیع و کاربرد دانش در همه صنایع عامل محرک رشد اقتصادی و تولید ثروت و اشتغال است.
سند چشم انداز بیستساله، راهبرد اصلی توسعه کشور را «توسعه دانشبنیان» قرار داده بهطوری که با پیگیری این راهبرد اقتصاد ایران باید در سال 1404 به یک اقتصاد دانشبنیان تبدیل شود. همچنین پیشتازی اقتصاد دانشبنیان یکی از مهمترین محورهایی است که در سیاستهای اقتصاد مقاومتی به آن توجه شده است.
سرعت تحولات بسیار بالا در فناوریهای مورد استفاده، سهم بالای منابع انسانی متخصص در ایجاد ارزشافزوده، سهم بالای هزینه تحقیق و توسعه (R&D) نسبت به فروش و توجه ویژه به نوآوری بهعنوان ابزار اصلی رقابت در این صنایع نسبت به سایر صنایع از ویژگیهای ذاتی صنایع پیشرفته است.